De natuur beschermt ons tegen onszelf

Engeland en Wales hadden in 2007 de natste zomer sinds het begin van de neerslagwaarnemingen in 1766. Tussen 1 mei en eind juli regende het twee keer zoveel als normaal. Ook in Nederland was het in de maanden mei tot en met juli bijzonder nat. Dit is geen toeval. De kans op zware regen in Zuidoost Engeland is in de afgelopen 35-40 jaar verdubbeld, zo hebben onderzoekers berekend. En in Nederland nam de jaarlijkse neerslag de afgelopen eeuw (sinds 1906) met 18% toe. Sommige onderzoekers wijten het aan de klimaatverandering. De winters worden zachter en de zomers warmer. Daardoor verdampt meer oceaanwater en komt er meer regen onze kant uit. De regenbuien worden ook nog eens steeds heviger, waardoor in een mum van tijd overstromingen kunnen ontstaan.
De voor de hand liggende volgende vraag luidt waardoor die klimaatveranderingen veroorzaakt worden. æDoor menselijk handelen,Æ roepen veel onderzoekers, politici en milieu-activisten dan in koor, æmet name door de uitstoot van broeikasgassen als CO2Æ. Deze deelnemers aan het klimaatdebat zijn zo overtuigd van hun gelijk, dat ze uitspraken doen die niet gestaafd worden door de feiten. Zelfs het gezaghebbende intergouvernementele panel over klimaatverandering, de IPCC, dat de officiÙle cijfers monopoliseert, maakt onderdeel uit van de CO2-lobby. Het IPCC wordt ervan beschuldigd emissiescenarioÆs bewust verkeerd te berekenen. Dat leidde tot absurde projecties. Wetenschappers die hier al jaren tegen protesteren worden aangeduid als herrieschoppers.

Zelfregulering

Waar al die lobbyisten zich op blindstaren is het feit dat de temperatuur op aarde sinds 1900 met gemiddeld 0,8?C is gestegen. Het grootste deel van die stijging vond plaats in de afgelopen 30 jaar. Dat moet wel komen door het in die 30 jaar sterk toegenomen autogebruik en de industrie, lijkt de voor de hand liggende conclusie. In werkelijkheid maakt het weinig uit of het komt door de mens of niet. Klimaatveranderingen hebben altijd plaatsgevonden en zullen altijd plaats blijven vinden. Verandering hoort nu eenmaal bij het leven. Veranderen is natuurlijk, kun je ook zeggen. En de mens maakt onderdeel uit van die natuur. Sterker: de wetten van de natuur gelden ook voor de mens. En daar mogen we blij mee zijn. De natuur heeft ons niet alleen gemaakt, maar beschermt ons ook. Dat is althans de mening van de Engelse wetenschapper James Lovelock en de Amerikaanse bioloog Lynn Margulis. Zij beweren op grond van onderzoek dat de aarde functioneert als een zelfregulerend mechanisme. Volgens beide onderzoekers bestaat er een symbiotische relatie tussen de biota (de flora en fauna van een bepaald gebied) en de geochemische samenstelling van de atmosfeer.
Lovelock en Margulis constateren dat het zuurstofgehalte van lucht altijd 21% is. Als het 1% meer is, neemt de kans op brand met 70% toe. Bij een stijging van 4% gaat de hele planeet in vlammen op. Hoe kan het nu dat veranderingen in de output van de zon en de toename van de wereldbevolking geen invloed hebben op het zuurstofgehalte? Dat blijkt te komen door de regulerende werking van methaan, die wordt geproduceerd door micro-organismen in de stinkende modder in zeebeddingen, meren en vijvers. Methaan blijkt zowel zuurstof te kunnen toevoegen als verwijderen.
Waarom zouden bij het zuurstofgehalte van lucht wel dergelijke correctiemechanismen werkzaam zijn en bij het CO2-gehalte in lucht, of de hoeveelheid water in de oceanen niet? Als het inderdaad waar is, dat onze planeet zichzelf in evenwicht houdt om het leven op aarde in stand te kunnen houden, dan komen alle discussies over het weer en klimaatverandering ineens in een ander licht te staan.

Vught, 3 augustus 2007 ® Frank van Empel